Czarna porzeczka właściwości

Czarna porzeczka – właściwości i zastosowanie

Czarna porzeczka – właściwości prozdrowotne.

To jedno z lepszych „superfood polskiego ogródka”! Owoc porzeczki jest bogaty w witaminę C i polifenole. Działa przeciwrakowo, przeciwzapalnie, wspomaga układ immunologiczny oraz sercowo-naczyniowy. Opóźnia procesy starzenia. Wymieniać można by wiele – to istna petarda, jeśli chodzi o działanie prozdrowotne. A lipiec to jej najlepszy czas!

Nadszedł czas zbiorów czarnej porzeczki i jej „transformacji” w soki, nalewki, dżemy czy inne smakowite opcje.

Z ciekawostek dodam, że czarna porzeczka to nasze dobro narodowe, które produkujemy i eksportujemy w imponujących ilościach. Jeśli chodzi o Europę – Polska jest liderem! Krzewy porzeczki kochają klimat umiarkowany i glebę bogatą w próchnicę. Patrząc na ilość zebranych owoców, wiem, że u mamy na działce porzeczki trafiły na idealny grunt.

Czarna porzeczka – polskie superfood

Czarna porzeczka to jeden z moich ulubionych owoców, i to nie dlatego, że znajduje się na liście SUPERFOOD, ale dlatego, że jest smakiem mojego dzieciństwa. Ilekroć kosztuję tych owoców, przenoszę się w czasie i delektuję wspomnieniami.

Moje dzieciństwo przypada na lata 80 – czasy komunistycznej Polski, kiedy kieszonkowe nie było popularne, a w typowej rodzinie raczej się nie „przelewało”. Dla nastolatki jedyną opcją pozyskania dodatkowych funduszy była praca. A wakacje zawsze dawały możliwość dorobienia paru groszy. Często oddawałam do skupu makulaturę lub butelki – ale ileż można 🙂

Miałam też sposobność pracy na plantacji porzeczek – zajęcie żmudne, ale opłacalne. A to, co najważniejsze – owoców można było jeść do woli. Za pierwsze pieniądze z pracy przy porzeczkach kupiłam wędkę i kołowrotek oraz komplet haczyków i spławików. To tyle, tytułem małej dygresji.

Dla zainteresowanych zostawiam poniżej krótką listę najpopularniejszych polskich superfood – produktów spożywczych, które ze względu na bogactwo witamin, minerałów czy innych składników odżywczych zostały uznane za wyjątkowo korzystne dla zdrowia.

Polskie superfoods:

• Czarna porzeczka: zawiera dużo witaminy C, antocyjanów i przeciwutleniaczy
• Owoce jagodowe: w tym popularne truskawki, jagody, borówki, maliny – większość z nich kipi od antyoksydantów i witamin
• Aronia: wyróżnia ją wysoka zawartość antyoksydantów, witaminy (C, E, P) i minerałów
• Żurawina: to roślina o silnym działaniu antybakteryjnym, dodatkowo ma korzystny wpływ na działanie układu moczowego i sercowo-naczyniowego
• Kasza jaglana: obfita w białko, witaminy z grupy B, żelazo i krzemionki
• Siemię lniane: skarbnica kwasów omega-3, błonnika i lignany
• Rokitnik: jeden z liderów, jak chodzi o zawartość witaminy C, bogaty w witaminy E, A, oraz witaminy z grupy B, zawiera kwasy tłuszczowe i karotenoidy
• Orzechy włoskie: zawierają kwasy omega-3, białka, błonnik i liczne minerały
• Natka pietruszki: moja ulubiona „skarbona” witamin (A, C, K), żelaza i potasu
• Jarmuż: zawiera witaminy (A, C, K), minerały i antyoksydanty
• Czosnek: słynny za sprawą właściwości antybakteryjnych i przeciwwirusowych.
• Cebula: posiada przeciwutleniacze i oraz inne składniki odżywcze
• Kiszonki: to źródło probiotyków, wspierają trawienie i odporność
• Miód: działa antybakteryjnie i wspiera układ odpornościowy
• Pyłek pszczeli: brzmi niewinnie a kryje witaminy, minerały i aminokwasy
• Dzika róża: Polska królowa witaminy C i antyoksydantów. 
  

W mojej ocenie polskie superfoods to świetna alternatywa dla egzotycznej super żywności

Po pierwsze – nasze rodzime produkty są łatwo dostępne, po drugie – harmonizują z klimatem, w którym żyjemy. Teoria żywienia się tym, co typowe dla środowiska, w którym się urodziło i żyje, jest mi wyjątkowo bliska. Zawsze staram się tak komponować potrawy, by zachować sezonowość. I tym sposobem zimą prawie wcale nie kupuję pomidorów, bo i średni mają smak. Za to chętnie zaglądam do spiżarni i wyciągam sok pomidorowy albo suszone pomidory własnej roboty 🙂
Być może „popełnię” post o korzyściach diety zgodnej ze strefą klimatyczną, w której się żyje.

Pisząc o krzaku porzeczki, nie można przemilczeć prozdrowotnych właściwości czarnej porzeczki

Porzeczka to krzew, który ceniony jest nie tylko za owoce, ale też za fantastyczne właściwości lecznicze, jeśli chodzi o liście czy pestki. Przyznam, że dawniej nie patrzyłam na krzaki porzeczki w tym kontekście. Zawsze interesowały mnie wyłącznie owoce.

A liście czarnej porzeczki?

Liście porzeczki zawsze dodaję na dno słoika podczas kiszenia ogórków. Od czasu prowadzenia bloga o zdrowym odchudzaniu zaczęłam zgłębiać wiedzę na temat właściwości spożywanych produktów. Moja świadomość wskoczyła na wyższy poziom i cieszę się tą zdrową zajawką. Teraz wiem, że liść porzeczki to nie tylko niezbędny składnik do kiszenia ogóra na zimę. Liście czarnej porzeczki mają działanie przeciwbakteryjne oraz przeciwzapalne. Stosuje się je jako środek przeciwwirusowy, antyseptyczny, a nawet przeciwnowotworowy. Napar z liści porzeczki jest dobry na przeziębienie, a także na dolegliwości żołądkowo-jelitowe.

Herbata sporządzona z liści porzeczki ma działanie napotne i moczopędne. Takie kombo porzeczkowe jest dobre przy infekcjach i przeziębieniu. Dodatkowo naparem można płukać bolące gardło – powinno przynieść ulgę. Stosowanie naparu na rany i ukąszenia też daje dobre efekty.

Porzeczka czarna – wartości odżywcze i witaminy – zestawienie

Za co porzeczkę cenię najbardziej? Za niepozorność, która kryje bezmiar prozdrowotnych właściwości. W owocach czarnej porzeczki znajdziesz białko, odrobinę tłuszczu i węglowodany. Szczególnej uwadze polecam wysoką zawartość błonnika (to w kontekście glukozowej rewolucji) i witaminy C, z której słynie nasza porzeczka. Te małe „czarne kuleczki” to także źródło witamin B1, B2, B6, PP, K, beta-karotenu, biotyny i kwasu foliowego.

Jeśli chodzi o składniki mineralne, to w jagodach porzeczki znacząco przoduje potas – zaraz za nim plasują się wapń, magnez, sód i żelazo (w tym związki siarki i magnezu). Porzeczki to także „dostawcy” rzadkich mikroelementów, takich jak: chlor, cynk, miedź, bor, jod, kobalt, molibden i mangan.

TABELA 1

Czarna porzeczka, to owoc, który jest w czołówce owoców o największej zawartości witaminy C. Wypada doskonale na tle owoców tropikalnych/ egzotycznych w rankingu zawartości witaminy C.

TABELA 2

Natomiast, jak chodzi o nasze polskie poletko uprawne, to porzeczka ustępuje jedynie dzikiej róży i rokitnikowi.

TABELA 3

Czarna porzeczka właściwości zdrowotne – najlepszy owoc lipca – superfood po polsku

Złotem czarnej porzeczki są polifenole (antocyjany i proantocyjanidyny).
Polifenole to związki chemiczne pochodzenia roślinnego. Ich zadaniem jest chronić rośliny przed niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych (np. promieniowaniem UV, drobnoustrojami, a nawet stresem). Jeśli je spożywamy, to zyskujemy tę samą ochronę, co rośliny. Polifenole posiadają silne właściwości antyoksydacyjne (tj. przeciwutleniające). Za sprawą tej cechy hamują aktywność wolnych rodników, których nadmiar sprzyja rozwojowi różnych chorób, takich jak: rak, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca czy choroby neurodegeneracyjne.

Co warto zapamiętać, jeśli chodzi o polifenole:

– Mają dobroczynny wpływ na układ sercowo-naczyniowy
– Wspierają układ immunologiczny poprzez działanie przeciwnowotworowe, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne oraz przeciwgrzybicze
– Uszczelniają naczynia krwionośne, chroniąc mięsień sercowy
– Obniżają ciśnienie krwi
– Wykazują silne działanie antyoksydacyjne
– Hamują rozwój wielu chorób cywilizacyjnych

polifenole czarnej porzeczki – antocyjany i proantocyjanidyny, takie jak:

• Delfinidyna
• Cyjanidyna
• Petunidyna
• Peonidyna
• Malwidyna

występują też polifenole, których jest znacznie mniejsza ilość np.:

• Mirycetyna
• Kwercetyna
• Kaempferol
• Kwas neochlorogenowy
• Kwas kawowy

Porzeczka czarna właściwości lecznicze i prozdrowotne – w czym Ci pomoże?

Czarna porzeczka poprawia działanie układu odpornościowego

Gigantyczna zawartość witaminy C, a także spora ilość przeciwutleniaczy i antocyjanów sprawia, że czarna porzeczka korzystnie działa na wielu frontach:
– chroni przed wirusami, infekcjami, wspomaga gojenie ran
– łagodzi objawy grypy, bólu gardła
– zapobiega stanom zapalnym
– poprawia trawienie i łagodzi nadpobudliwość przewodu pokarmowego
– działa przeciwnowotworowo, przeciwbakteryjnie oraz przeciwgrzybiczo
– spowalnia procesy starzenia
– przyspiesza wydalanie toksyn oraz metali ciężkich z organizmu

Czarna porzeczka wspiera pracę nerek

Regularne picie soku lub herbaty z suszonych owoców porzeczki ułatwia usuwanie z organizmu zarówno kwasu cytrynowego, jak i szczawiowego. Dodam, że duża koncentracja tych kwasów sprzyja tworzeniu się kamieni nerkowych.

Czarna porzeczka obniża poziom cholesterolu i cukru we krwi

Wprowadzenie do diety produktów bogatych w antocyjany – takich jak nasza porzeczka – pomaga w obniżeniu poziomu cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDL.
Jedzenie owoców czarnej porzeczki zapobiega szkodliwemu utlenianiu cholesterolu w organizmie.

Czarna porzeczka zapobiega powstawaniu żylaków i zmniejsza ryzyko zawału

Występująca w czarnej porzeczce rutyna działa uszczelniająco na naczynia krwionośne. Dlatego zalecana jest osobom zmagającym się z żylakami czy osobom obarczonym znacznym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych.
Owoce czarnej porzeczki obniżają ciśnienie krwi i hamują agregację płytek krwi (wysoka zawartość potasu wspiera kurację lekami na nadciśnienie).

Czarna porzeczka wspomaga pracę oczu

Obecność witaminy A oraz antocyjanów działa korzystnie na narząd wzroku. Z powodzeniem można ją stosować w profilaktyce przeciw jaskrze.
Przeprowadzone badania dowiodły, że spożywanie antocyjanów obecnych w czarnej porzeczce (wraz z lekami przeciw jaskrze) wpłynęło korzystnie na zwiększenie przepływu krwi w oku.

Czarna porzeczka po prostu jest najlepsza na wszystko 🙂

Czarna porzeczka – przechowywanie, sok z czarnej porzeczki, dżem z czarnej porzeczki

Moim ulubionym sposobem jest oczywiście rwanie owoców wprost z krzaka i natychmiastowa konsumpcja. Wtedy smakują mi najbardziej. Ale nie sposób pożreć wszystkich owoców ze wszystkich krzaków. Nadwyżkę przerabiam najczęściej na soki i dżemy. Kiedyś robiłam nalewki, ale obecnie stronię od alkoholu, bo to nic dobrego (to trucizna 😉 ). Niemniej w tradycji polskiej istnieją okazje, które bez kielicha obejść się nie mogą 🙂 Z mojej obserwacji wynika, że mocne przywiązanie do tej tradycji występuje głównie w starszym pokoleniu, zwłaszcza płci męskiej. Młodzi ludzie, świadomi swojego dobrostanu, raczej niechętnie sięgają po tego typu używki.

Wracając do tematu przerabiania owoców porzeczki na sok – wiem, że na rynku dostępne są różnego rodzaju sokowniki. Ja korzystam z takiego, który podarował mi mój tato. To czuła pamiątka po nim. Sokownik wykonany jest ze stali. Dawniej stosowało się też sokowniki aluminiowe – może jeszcze gdzieś są w babcinej kuchni. Przed nimi przestrzegam, bo to nic zdrowego. Przetwarzanie kwaśnych owoców w wysokiej temperaturze w aluminiowych garnkach uwalnia szkodliwy glin.

Dżemy też robię, ale w mniejszej ilości. Sok zimą jest znacznie bardziej popularny i upłynnia się błyskawicznie 🙂

A Ty? Lubisz czarną porzeczkę? W jakiej formie? Sok, dżem, a może wprost z krzaczka? No chyba, że jesteś #teamporzeczkówka 😉

Daj znać w komentarzu

Autor: Dorota Hojda (Dseo www.dseo.pl)